شمال نیوز: عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور می‌گوید: بررسی‌ها نشان می‌دهد در ۱۵ استان کشور، خانواده‌ها تمایل بیشتری به فرزندآوری پیدا کرده‌اند.

نادر مطیع حق‌شناس، استادیار جمعیت‌شناسی و عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور در گفت‌وگویی گفت: با توجه به شواهد جمعیتی شهری، کاهش معناداری در میزان باروری کشور مشاهده می‌شود؛ به‌طوری‌که میانگین تعداد فرزندان در کشور به حدود ۱.۴ فرزند رسیده است.

به گفته وی، بر اساس آخرین آمار مرکز ثبت‌احوال، این روند تأیید می‌شود و گرچه اقداماتی انجام شده، اما اجرا با چالش‌هایی همراه بوده است.

وی افزود: معمولاً در مرحله اجرا با مشکلاتی مواجه بوده‌ایم؛ برای مثال فرآیند ازدواج طولانی شده و در حوزه‌هایی مانند خرید خودرو، مسکن و تسهیلات خانوادگی موانعی وجود دارد. با این حال قانون ظرفیت‌های خوبی دارد. نتایج مطالعات نشان داده که در بهترین حالت، اگر عزم نهادی شکل بگیرد، تکالیفی که بر عهده وزارتخانه‌ها گذاشته شده می‌تواند مؤثر باشد.

مطیع حق‌شناس تصریح کرد: در مؤسسه جمعیت و در مجمع تشخیص مصلحت نیز کاری با عنوان «ارزیابی راهبردی شاخص‌های سیاست‌های کلی جمعیت» انجام شد که نشان می‌داد شاخص‌ها احصا شده‌اند اما باید به‌طور مستمر ارزیابی و پایش شوند.

به گفته وی، در حال حاضر حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از اهداف قانون جوانی جمعیت تحقق یافته است.

این استاد جمعیت‌شناسی گفت: نمودارها نشان می‌دهد که در برخی استان‌ها تغییراتی رخ داده است. طبق گزارش مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور، سه استان نرخ رشد جمعیت ثابت داشته‌اند و پس از آن روند تقریباً ثابت مانده است.

وی در ادامه افزود: مطالعه‌ای با عنوان «تحولات جمعیتی و رشد جمعیت و باروری و آینده و ساختار سنی» انجام دادیم که در آن میزان باروری کل، به‌عنوان شاخص اصلی تحولات باروری کشور، بررسی شد. بر اساس این مطالعه، در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ سه استان کشور باروری بیش از حد جانشینی داشته‌اند، ۱۲ استان نرخ باروری بین ۱.۵ تا ۲ و ۱۶ استان باروری پایین‌تر از ۱.۵ و حتی کمتر از یک و سه دهم فرزند را تجربه کرده‌اند.

مطیع حق‌شناس گفت: ۱۵ استان کشور از جمله اصفهان، سمنان، قزوین، لرستان، کهگیلویه‌وبویراحمد، بوشهر، چهارمحال‌وبختیاری، قم، خراسان شمالی، کرمان، گلستان، یزد، خوزستان، هرمزگان و خراسان جنوبی در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ افزایش نرخ باروری داشتند.

وی افزود: استان‌های زنجان، همدان و فارس نرخ باروری نسبتاً ثابتی داشتند و تغییر چندانی بین سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مشاهده نشد. برای نمونه، نرخ باروری در همدان از ۱/۴ به ۱/۴۵ رسیده و در فارس تقریباً ثابت مانده است.

این عضو هیئت علمی مؤسسه جمعیت گفت: روند در سال ۱۴۰۳ نیز تقریباً مشابه بوده و ۱۳ استان کاهش نرخ باروری کل را تجربه کرده‌اند. این استان‌ها شامل گیلان، البرز، مازندران، مرکزی، تهران، ایلام، کرمانشاه، اردبیل، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان رضوی و سیستان‌وبلوچستان هستند.

وی ادامه داد: هرچند تفاوت معناداری مشاهده نمی‌شود، اما کاهش ادامه دارد؛ برای مثال در سیستان‌وبلوچستان نرخ باروری از ۳/۲ به حدود ۳.۱ رسیده است.