پيچ راديو را باز مي كنيد تا براي فرار از فشارهاي عصبي ترافيك سنگين تهران به برنامه هاي رسانه اي گوش كنيد كه رسانه ملي در جمهوري اسلامي ايران محسوب مي شود، اما به يكباره احساس مي كنيد كه موج راديو بر روي فركانس يكي از شبكه هاي لس آنجلسي رفته، چون ترانه اي كه در حال پخش است هيچ نشاني از اين آب و خاك ندارد. ريتم تند غربي، صدايي ناهنجار و اشعاري بي ربط، اما به يكباره مجري ساعت و موقعيت فرستنده راديويي كه جام جم تهران باشد را اعلام مي كند و شما با تعجب فراوان باورتان نمي شود كه آنچه شنيديد از راديو ايران پخش شده است.

مبحث "موسيقي" در سازمان صدا و سیما همچنان از دشواري‌هاي پيش‌روي مسئولان است. سياست و ضوابط پخش موسيقي در قالب 26 بند در دستورالعمل توليد، تهيه و تامين پخش برنامه تدوين شده‌است. شواهد نشان مي‌دهد جمعي از برنامه‌سازان به ضوابط ياد شده به برخي بندها التزام عملي ندارند.

به طور خاص بند 26-7-1 تصريح مي‌دارد كه "پخش موسيقي خوانندگان، شاعر و هنرمنداني كه مشهور به فساد يا موضع‌گيري عليه اسلام و انقلاب اسلامي هستند ممنوع مي‌باشد." كه در ادامه به برخي از نمونه‌هاي غيرقانوني اشاره مي‌شود:

در موسيقي متن برنامه "توسعه پايدار" شبكه چهار از موسيقي قطعة "من و گنجشك‌هاي خونه" از آلبوم "دو پنجره" گوگوش استفاده شده‌است.

در موسيقي تيتراژ برنامه "بُعد چهارم" شبكه چهار از آهنگ "آتش در دل فكن" از آلبوم "جبر جغرافيا" به خوانندگي "محسن نامجو" استفاده شده‌است.

در موسيقي متن برنامه "ژرفا" شبكه يك از آهنگ "زلف بر باد مده" به خوانندگي "محسن نامجو" استفاده شده‌است.

پخش برخی موزیک‌های روز لس‌آ‌نجلسی که خوانندگان زن و مرد آمریکایی یا ایرانی مقیم آمریکا روی آنها ترانه خوانده‌اند در شب و روز‌های نوروز به طوری ساختارشکنی کرده بود که مردم کوچه وبازار با تعجب از پخش این آهنگ‌ها در میهمانی‌ها یاد می‌کردند و به قول خود می‌گفتند: همه چیز آزاده شده است.


افشين سرفراز، شاعر و ترانه سراي معاصر با انتقاد به سياست هاي حاكم بر حوزه موسيقي صدا و سيما مي گويد: «الان ترانه سراياني با مبتذل ترين خوانندگان لس آنجلسي همكاري مي كنند، از سوي ديگر همان افراد كارهايشان از صدا و سيما مجوز پخش مي گيرد و حتي برخي از آنها به عنوان كارشناس ادبيات كهن به تدريس مي پردازند و در برنامه صبحگاهي شبكه دوم سيما خود را در شمار پنج ترانه سراي برتر تاريخ معرفي مي كنند!»

سيدعبدالحسين مختاباد از خوانندگان موسيقي سنتي در گفت وگو با سرويس گزارش روز كيهان مي گويد: «با توجه به اينكه 30 سال از انقلاب مي گذرد اما هنوز برنامه هاي موسيقي در صدا و سيما بر روي برنامه موسيقي گلهاي قبل از انقلاب متمركز است، يعني هر وقت كه راديو فرهنگ را گوش مي كنيد بدون استثناء برنامه گلها پخش مي كند، اين در حالي است كه برنامه گلها حاصل حداقل 2، 3 سال برنامه موسيقي سنتي رژيم گذشته بود اما صدا و سيما هنوز نتوانسته در اين مدت 30 سال الگويي براي موسيقي ارائه كند و اين موضوع واقعاً جاي تأسف و تأمل دارد.»

به هر حال در اشكال صورت گرفته علاوه بر قصور كساني كه موسيقي قطعات مورد اشكال را انتخاب كرده‌اند و گروه‌هاي برنامه‌ساز، به طور ويژه به عملكرد واحدهاي پخش شبكه‌هاي يك و چهار اشكال وارد است. به هر سو با توجه به ملاحظات فراوان در تهيه موسيقي، لازم است اطلاعات موسيقيايي ناظران پخش افزايش پيدا كند و دست‌كم در هر شيفت كاري پخش شبكه‌ها، فردي وجود داشته باشد كه به كليه جوانب موسيقي اعم از ملاحظات شرعي، ضوابط قانوني، شناخت قطعات و ... اشراف داشته‌باشد.
درحال حاضر به نظر می رسد صدا و سیما بیشترین نقش را در ترویج و گسترش و شناساندن این موسیقی داشته است، به نحوی که ضرغامی با اشاره به بحث موسیقی در صدا و سیما اعلام کرد چنانچه در این موسیقی ها از اشعار خوب و با کیفیت استفاده شده باشد ، ما مشکلی با پخش موسیقی رپ در صدا و سیما نداریم.
بعد از این اظهار نظر در ابتدای تیتراژ چند سریال از موسیقی رپ استفاده شد که سر و صدای زیادی نیز به پا کرد.در اواخر سال 88 نیز به کرات از تلویزیون آهنگهایی پخش شد که بی شباهت به موسیقی زیر زمینی پاپ نبود.
اما رادیو به دلیل ماهیتش در این زمینه سهم بیشتری را دارا است و بعضا پا را فراتر از خطوط قرمز گذاشته و موسیقی هایی پخش می کند که نه تنها دارای هیچ معنی خاصی نیستند بلکه بعضا دارای ابیات سخیف و نامناسب نیز می باشد .ریتم تند غربی ، صدایی ناهنجار و اشعار بی ربط و پوچ که هیچ نشانی از این آب و خاک وهویت ندارد.
این بی سرو سامانی حتی در برنامه های کودکان نیز رسوخ کرده است .در چند مورد از اشعاری که در یکی از برنامه های کودک پخش می شود از ریتم تند غربی و مدل خواندن رپرها استفاده می شود و در یکی از آنها آنقدر کیفیت شعر سطح پایین و سخیف است که گویی کودک خواننده آن این اشعار را برای معشوقش می خواند!!!این در حالی که کودکان این اشعار را به سرعت در خاطر می سپارند و آن را تکرار می کنند.
به راستی چه اتفاقی در حوزه موسیقی رسانه ملی رخ داده که چنین موسیقی هایی مجوز پخش می گیرند و این بی سروسامانی در برنامه های موسیقی صدا و سیما چه معنایی دارد.
فردا