شمال نیوز: با وجود کشف افزون بر ۵۰ لاشه فک خزری انتظار می‌رفت سازمان محیط زیست پس از ۶ ماه پاسخ قانع‌کننده‌ای برای علت مرگ این فک‌ها به دوستداران محیط زیست و افکار عمومی بدهد اما رئیس محیط ‌زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در نشست شورای حفاظت محیط زیست این استان اعلام کرد: «علت مرگ این گونه جانوری معلوم نیست!».

سیدمحسن کاظمی تبار البته از مردم و مسافران خواسته در صورت مواجه شدن با لاشه فک خزری با سامانه ۱۵۴۰ تماس بگیرند تا شاید به تحقیقات آن‌ها برای پیدایش علت مرگ و میر فک‌ها کمکی بشود اما کمی تعمیق بر رفتارهای ما و ترک فعل مسئولان نشان می‌دهد علت مرگ و میر این گونه جانوری چندان هم نامعلوم نیست!

شاید اگر...

اگر چه رئیس محیط‌ زیست دریایی مازندران علت مرگ و میر فک‌های دریایی را نامعلوم می‌داند اما بر تمامی دوستداران محیط زیست واضح و مبرهن است که اگر سازمان حفاظت محیط زیست و شیلات برنامه منسجمی را برای حفاظت از این حیوان به کار می‌گرفتند دست‌کم ایران سهمی در کشتار فک‌های خزری در میان پنج کشور حاشیه خزر نداشت.

طبق بررسی‌های انجام پذیرفته بیشترین آمار تلفات فک‌های دریایی در خزر به تردد قایق‌های ماهی‌گیری و همچنین افتادن فک‌ها در تورهای صید ماهیان خاویاری است.

آلودگی‌های فراوانی که به واسطه فاضلاب، صنایع و کشاورزی در سایه سهل‌انگاری حفاظت از محیط زیست همچون زهر به کام رودخانه‌ها و دریای خزر ریخته می‌شود یکی دیگر از عواملی است که تاکنون مرگ بسیاری از فک‌های خزری را رقم زده است.

اگر چه خشکیدگی «گمیشان» در استان گلستان را باید به پای تغییرات اقلیمی گذاشت اما بخش زیادی از این منطقه را به واسطه پرورش میگو در وسعت ۴ هزار هکتار در سال‌های گذشته آلوده کردیم و موجب شدیم زیستگاه‌ فک خزری در اثر فعالیت‌های انسانی نابود شود.

نتایج بررسی‌های مؤسسه تحقیقات شیلات نیز نشان می‌دهد ما با افزایش میزان صید کیلکا به ۷۰ هزار تن هیچ گاه به سهم فک دریایی از این ذخیره غذایی توجه نکردیم و موجب کاهش ذخایر غذای اصلی و کاهش نسل آن‌ها شدیم.

متأسفانه کاهش ماهی کیلکا و ذخایر غذایی در خزر به دلیل صید بی‌رویه، زادآوری فک‌ها را مختل کرده و به دلیل ضعف بدنی ناشی از تغذیه، تاب‌آوری آن‌ها را در برابر بیماری‌ها کاهش داده است.

بنا بر گفته کارشناسان به نظر می‌رسد محیط زیست و شیلات برنامه خاصی برای حفاظت از فک خزری ندارند.

بخشی از برنامه‌های حفاظتی نیازمند همکاری هر پنج کشور حاشیه دریای خزر است که باید در قالب یک کنوانسیون قوانین و مقرراتی را در این زمینه تصویب کنند بنابراین فقط با مجموعه‌ای از نگاه جامع‌نگر، کنترل آلودگی‌ها، مدیریت صید و صیادی و مدیریت سواحل می‌توان به سمت احیای جمعیت فک خزری حرکت کرد و اگر کمی منصف باشیم سهم خود را در قتل فک‌های خزری باید بپذیریم.

فک خزری جزو گونه‌های در معرض انقراض در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (آی‌یوسی‌ان) ثبت شده است.

جمعیت این ‌گونه در گذشته بیش از یک میلیون قلاده بوده است اما بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ توسط دانشگاه لیدز انگلیس انجام شد، تعداد آن به ۷۰ هزار قلاده کاهش یافته است بنابراین بی‌توجهی به حیات فک خزری، حیات خزر را به مخاطره می‌اندازد./ل