شمال نیوز:محمد جعفری/ “علم النافع،” به باور این قلم ، دانش سودمند دانشی است که معنا را در زندگی بشیریت ساری و جاری کند .چه بسیار علومی که جزبرای عده قلیلی سودی به همراه نداشته است . رضایتمندی نسبی و رفاه موقتی محصول دانش اصیل و سودمند نیست ،  ازشئونات علم سودمند تولید معنا در زندگی فردی واجتماعی انسان ها است . از بزرگی شنیدم که می گفت هندسه معرَّب کلمه اندازه ی فارسی است ، اگرچه مهندس کلمه ای عربی است اما ریشه ای فارسی دارد اما ...

چرا خواجه نصیرالدین طوسی الگوی مهندسین است ؟

1- معروف است که علوم پایه ستون های نامرئی علم هستند ، دیده نمی شوند اما نبودشان ساختمان علم را فرو خواهد ریخت . یادگیری علوم پایه مثل ریاضی ، نجوم ، مثلثات و هندسه اغلب برای افراد معمولی وبلکه اهل فن ،سخت وملال آور است ، اخیرا پاول دوروف مالک تلگرام، بعداز پیشرفت  اعجاب انگیز هوش مصنوعی دیپ سیک توسط یک  جوان چینی گفت : این پیشرفت حاصل تلاش یک گروه نیست بلکه محصول توجه نظام آموزشی کشور چین به علوم پایه است . هنر بکارگیری و کاربردی سازی این علوم پایه، درسی است که باید از دانشمند قرن پنجم گرفت ، خواجه نصیر توانست با تسلط بر دانش پایه،  ابزارهای مهندسی تولید کند که در حل مشکلات روز جامعه کمک شایانی نمود. طراحی وساخت ابزارهای دقیق مهندسی در حوزه های مکانیک و نجوم از جمله اختراعات این دانشمند بزرگ است.

2- یکی از شکایت های ثابت مهندسین امروزی عدم همراهی حاکمیت وترجیح مصلحت بر مشاوره های دقیق مهندسان است . اگرچه این عدم التزام عملی به توصیه های فنی و علمی خسارات زیانباری خواهد داشت ،اما مداقِّه در احوالات خواجه نصیر راهگشاست ، او چه کرد که حاکم مغول را شیفته خود کرد و تا سرحد مشاور و وزیر بالا برد و توصیه های او را بی کم وکاست اجرا می کرد. جامعیت وتسلط بر ساحت علوم مختلف از اویک عالم ذوالفنون ساخته بود. او در کنار تسلط بر ریاضیات ، مثلثات ، هندسه و ... توانست آنرا در نظام حکمرانی بکارگیرد . اصلاحات اداری مالی ازقبیل اصلاح نظام مالیاتی و مدیریت منابع مالی ، ایجاد تقویم و ... از خدمات اوبه حکمرانی مغول در زمان خود است .

3- معنویت و اتصال به سرچشمه وحی همواره مقوّم و محرک درونی برای رسیدن به اهداف بزرگ بوده است ، این دانشمند بزرگ اسلامی با تربیت در مراکز علوم اسلامی به تزکیه وطهارت نفس خود نیز پرداخته است .قطعایکی از عوامل محبوبیت و رمز موفقیت او ، وجود علم همراه با تزکیه و صداقت در اهل دانش است . وصیت نامه خواجه نصیر رازهای زیادی از اعتقادات مکتوم اورا آشکار کرد. او وصیت کرد بعد ازمرگش اورا در محوطه حرم حضرت موسی بن جعفر ع امام هفتم شیعیان دفن کنند وهیچ جمله ای مبنی بربزرگداشت او ننویسند جز آیه18 سوره مبارکه کهف ( وکلبهم باسط ذراعیه بالوسط) ( وسگشان بردرگاه دو دست خویش دراز کرده بود). این عبارات نشان از اعتقاد عمیق اوبه ولایت ائمه اطهار ع و تواضع در برابرایشان دارند.

به طورخلاصه سه نکته در مشی خواجه نصیر برای مهندسین عزیز و نظام آموزشی که مهندسین فردا را تولید خواهد کرد قابل استفاده است ، توجه ویژه به علوم پایه ، شناخت دقیق نظام مسائل روز وکمک به خلق راهکارهای برون رفت ، عنایت ویژه به اصول اخلاقی ومعنوی .