شمال نیوز: آیتالله محمد کوهستانی از علمای برجسته و وارسته شرق مازندران بود. این عالم ربانی در اردیبهشت سال 1267 هجری شمسی در روستای کوهستان از توابع شهرستان بهشهر چشم به جهان گشود در استانه سالگرد این عالم ربانی نکات اخلاقی ناب از ایشان تقدیم شما می گردد.
اثر سخنان بيهوده
حرف‌هاي بيهوده و لغو تأثيري زياد در روح دارد و روح را مي‌ميراند. من حرف‌هاي بيهوده را کم‌تر از غذاي حرام نمي‌دانم.
شکر واقعي
شکر واقعي آن است که تمام اعضا و جوارح انسان، از دست و پا و گوش و قلب، براي آن هدفي که خدا آن‌ها را خلق کرده که همان مقام عبوديت است، قرار بگيرد.
حيات جاويدان
«دامادي انسان، آن روزي است که انسان را پس از شست‌وشو و - غسل آن‌هم با سدر و کافور- و پوشاندن لباس سفيد ( کفن) روي دست مي‌گيرند و از هر طرف صدا مي‌زنند «لا اله الا الله» اگر آن روز خداي بزرگ به من اجازه دهد سر از تابوت بيرون مي‌آورم و خطاب به مردم مي‌گويم: مردم! قدر ـ لا اله الا الله ـ را بدانيد، ولي حيف که خدا چنين اجازه‌اي را نمي‌دهد!» فرداي قيامت مردم دوست دارند به دنيا برگردند و يک «لا اله الا الله» بگويند و بميرند.
تقاضاي مرگ، ممنوع!
در حديث آمده است «الدنيا مزرعةالاخرة» هرچه در اين عالم بيش‌تر باشيم، براي عالم پس‌از مرگ بيش‌تر کار مي‌کنيم، از اين رو تقاضاي مرگ لازم نيست.
نجات از سؤال قبر
يکي از مشکلات قبر، سؤال دو ملک مقرب خدا يعني نکير و منکر (بشير و مبشر) از ميت است؛ [لذا] اين دعا «رضيت بالله ربّا و بالاسلام ديناً» را که در اعمال و تعقيبات مشترکه نماز در اوايل مفاتيح‌الجنان آقاشيخ عباس قمي آمده و متضمن اقرار به توحيد و امامت و وحي و نبوت است را حفظ کرده و پس‌از هر نماز بخوانيد. وقتي زبان شما به آن کلمات عادت کرد و هنگامي که شما را در قبر گذاشته و همه برگشتند و در حالت تنهايي قرار گرفتيد، چون عادت به آن دعا داريد، شروع مي‌کنيد به خواندن آن دعا. اين‌جاست که آن دو ملک براي سؤال قبر نزد شما مي‌آيند و مي‌بينند شما مشغول خواندن همان چيزي هستيد که آن‌ها مي‌خواستند از شما بپرسند. در اين حال يکي از آن دو ملک مي‌گويد: از اين شخص بپرسيم! ديگري مي‌گويد چه بپرسيم؟ او که قبل از پرسش دارد مي‌خواند! در نتيجه تصميم بر سؤال مي‌گيرند و مي‌گويند من ربک؟ من نبيک؟ شما در آن حال سربلند کرده و به آن‌ها مي‌گوييد، مگر نمي‌شنويد که من دارم مي‌خوانم: «رضيت بالله رباً و بالاسلام ديناً» ديگر اين چه سؤالي است که از من مي‌کنيد؟! آن دو ملک خوشحال مي‌شوند و قبرتان باغي از باغ‌هاي بهشت مي‌گردد.
به ياد ساعت مرگ
همين قدر بدان، ما ساعتي را در پيش داريم که در آن ساعت، ماييم و مأمورهاي بي‌نظير خدا، براي آن ساعت فکري بکن؛ حضرت علي عليه‌السلام مي‌فرمايند:
لا دار للمرء بعد الموت يسکنها الا التي کان قبل الموت بانيها فان بنيها بخيرٍ طاب مسکنها و ان بناها بشرٍ خاب ثاويها
براي مرد بعد از مرگش جايي نيست که در آن جا ساکن شود، مگر آن‌جايي‌که قبل از مرگ بنا کرده باشد. اگر آن‌را با خير و خوبي ساخته باشد، جاي خوبي دارد و اگر با شر ساخته باشد، جايگاه پرفقر و نيازي خواهد داشت.
بهترين وسيله
چه کار کنيم؟ مرگ خيلي سخت است، خدا چگونه مي‌خواهد با ما معامله کند؟ اگر عمل داشته باشيد چيزي نيست، مثل اين است که پيراهن کثيف را از تنت بيرون کني و پيراهن تميز بپوشي.
دعاي هميشگي
هميشه دعاي من اين است: ربنا لا تزع قلوبنا بعد اذ هديتنا و هب لنا من لدنک رحمة انک انت الوهاب؛ پروردگارا، پس‌از آن‌که ما را هدايت کردي، دل‌هايمان را دست‌خوش انحراف مگردان و از جانب خود، رحمتي بر ما ارزاني دار که تو بخشايش‌گري.
ذکر دائمي
انسان بايد عادت به ذکري داشته باشد که در مواقع حساس مرگ و انتقال از اين عالم، بتواند طبق عادت هميشگي آن ذکر را بگويد.
دستگيري ائمه عليهم‌السلام در هنگام مرگ
به زيارت هيچ امامي مشرف نشدم مگر آن که اولين سؤال و حاجت من از آن امام، اين بود که در حال احتضار و مرگ مرا ياري نمايد و دستم را بگيرد.
نفس را کنترل کن
نفس را هر طور عادت بدهيد، همان گونه پرورش مي‌يابد؛ اگر توانستيد کنترل کنيد، همان‌جا مي‌ايستد، ولي اگر نفس را آزاد گذاشتيد، چموش مي‌شود و ديگر نمي‌شود او را کنترل کرد.
مثلاً اگر امروز بگويم اين فرش اتاق من از حصير يا نمد است، بايد تبديل به قاليچه شود، فردا مي‌گويم اين قاليچه به درد اين اتاق نمي‌خورد، چرا که بهتر از اتاق است و اتاق بايد عوض شود. اتاق را عوض کردم، آن وقت مي‌گويم اين قاليچه‌ها به درد اين اتاق نو نمي‌خورد، بايد قالي يک تخته باشد و پرده اتاق بايد فلان جور باشد و همين‌طور که اتاق عوض مي‌کردم و قاليچه را تبديل مي‌کردم، عمر هم در اين مسير تمام شد. پس همين‌جا نفس را کنترل مي‌کنيم تا کِش پيدا نکند، شما بايد متوجه باشيد که اگر در زندگي نفس را کنترل نکنيد، گرفتار مي‌شويد و تا آخر عمر بايد مشغول اين کارها باشيد.
رسوايي در قيامت
خدا کند فرداي قيامت، «آدم» محشور شويم! در قيامت، برخي دُم‌دار و بعضي سم‌دار محشور مي‌شوند!
عنايت امام حسين عليه‌السلام
امام حسين عليه‌السلام هرچه داشت در راه خدا داد، هرکس به خانه امام حسين عليه‌السلام برود، امام او را رها نمي‌کند، همه‌چيز به او مي‌دهد.
اثر غذاي حرام
زهر، کشنده و مهلک انسان است، ولي غذاي حرام دودمان را به هلاکت مي‌رساند.
ارزش مومن
مؤمن به قدري ارزش دارد که اگر از قبرستاني عبور کند، خداوند به احترام او، عذاب را از آن قبرستان برمي‌دارد و مردگان از عذاب نجات پيدا مي‌کنند.
براي منبر قيمت نگذاريد.
اگر دعوت منبري را قبول کردي، براي منبر قيمت تعيين نکن، زيرا هر کس قيمت گذاشت، مزد خود را گرفته و ديگر در آخرت مزد ندارد. مردم را با اعمالتان امر به معروف و نهي از منکر کنيد و آن‌ها را هدايت نماييد؛ اگر عوام گناه بکند، آهسته به او مي‌گويند چرا گناه کردي؟ ولي به شما با تندي مي‌گويند چرا گناه کردي؟
اين احکام معجزه است
اگر فهم من به اين اندازه بود و زمان رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم را درک مي‌کردم، بدون درخواست معجزه تسليم مي‌شدم. چون اسلام براي همه چيز حکم دارد، در ريزترين مسائل دستور دارد، اصلاً معجزه نمي‌خواستم؛ اين احکام خودش معجزه است.
رضاي خدا، سعادت است
تا مي‌توانيد خداوند را راضي کنيد که سعادت دنيا و عقبي در رضاي حق‌تعالي است.
ياد خدا در غم و شادي
در عروسي و عزا خدا را فراموش نکنيد.
عصر دانه و دام
اهل علم در هر زماني در معرض اغفال و فريب قرار دارند، منتها زمان‌ها فرق مي‌کنند. در عصر و زمان ما توبيخ و ملامت در کار بود، مي‌گفتند شغل قحط است که انسان آخوند بشود و از همه چيز محروم گردد؟! و بدين وسيله روحيه را سست مي‌کردند و اميدها را مبدل به يأس و نا اميدي مي‌نمودند، ولي ما از ملامت و سرزنش آنان اغفال نشديم و با نان و پنير آقا امام زمان عليه‌السلام ساختيم، وفا نشان داديم و صفا ديديم، اما عصر و زمان شما عصر دانه و دام است، هم حقوق و پول را مطرح مي‌کنند و هم مقام و پست وعده مي‌دهند تا شما را فريب دهند، مراقب باشيد نسبت به امام زمان عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف بي‌وفايي نکنيد، استقامت کنيد؛ وفادار باشيد تا به مقصد برسيد. حق و حقيقت ماندني است؛ باطل و هوا رفتني است، و دورانش تمام مي‌شود. در زمان ما اشخاص فراواني پيدا شدند، سخنراني‌هاي پر سرو صدايي داشتند، ما خيال مي‌کرديم که اين‌ها کارشان خوب گرفته است، ولي طولي نکشيد که ديديم سقوط کردند و کنار زده شدند. متوجه شديم حقيقت و واقعيت در کارشان نبود، شما بکوشيد دنبال حقيقت و واقعيت‌ها باشيد تا دوام پيدا کرده و از بين نرود.
با شتاب تصميم نگيريد
در ميان حيوانات اهلي، شتر بيش‌تر از حيوانات بار مي‌شود، اگر اسب را پنجاه من گندم بار کنند، شتر را يکصد من گندم بار مي‌کنند. با توجه به اين که بارش سنگين است، هميشه سالم است، چون جلوي پاي خود را نگاه مي‌کند. شما اول طلبگي‌تان است، اول جواني شماست خيلي احتياط کنيد. مقداري آهسته‌تر حرکت کنيد در مسائل و حوادث روز با شتاب تصميم نگيريد.
خدا بهترين رفيق است
خدا را رفيق بگير، غير از خدا را رها کن.
ذکر و ياد خدا
اين آيه مبارک همواره ورد زبان شما باشد: «فاذکروني اذکرکم؛ پس مرا ياد کنيد تا شما را ياد کنم»
سنگيني وظيفه روحانيون
روحانيت مثل پارچه سفيدي است که اگر لکه يا سياهي کوچکي به آن برسد، فوراً از دور پيدا مي‌شود، پس روحانيت بايد وظيفه خود را بدانند و مواظب باشند.
شرط طلبه کامل
طلبه‌اي که نماز شب نخواند و به نماز جعفر طيار (در هفته يک‌بار) اهتمام نداشته باشد، من او را طلبه کامل نمي‌دانم. طلبه بايد از مکروهات اجتناب کند تا ديگران از محرمات بپرهيزند، و به مستحبات روي آورد تا مردم به واجبات اهميت بدهند.
در حوزه از دنيا خبري نيست
آقايان! اگر دنيا مي‌خواهيد، لطفاً راه ديگري در پيش گيريد. در اين‌جا از دنيا خبري نيست، عمرتان را تلف نکنيد و برويد؛ و اگر آخرت را طالبيد، بکوشيد، که با تنبلي به دست نمي‌آيد. تقوا پيشه کنيد، خود را بسازيد که شما بايد نمونه فضيلت جامعه باشيد.
چند توصيه:
1- منبر و روضه حضرت سيدالشهدا عليه‌السلام را ترک نکن؛
2- نماز شب را ولو هفته‌اي يک‌بار به جاي آور؛
3- نماز جماعت را اقامه کن، هرچند يک‌نفر به شما اقتدا نمايد.
مطالعه معراج‌السعاده
به طلبه‌ها سفارش کنيد همان‌طور که بعد از نماز صبح قرآن قرائت مي‌کنند، دو صفحه کتاب اخلاقي مرحوم ملا احمد نراقي را هم مطالعه کنند.
اهميت تقوا
طلبه اگر نتوانست به حد بالايي از علم و سواد برسد، حتماً بايد تقوا داشته باشد، چراکه همان تقواي او خدمت مي‌کند.
منت پدر و مادر
از بزرگترين قله‌ها با هزار زحمت و مشقت بالارفتن، بهتر از منت‌کشيدن است، ولي منت پدر و مادر را کشيدن جهت ادامه تحصيل، عيبي که ندارد، بسيار هم به‌جا و شايسته است.
سنگين‌تر از کوه احد
گرچه عمامه يک پارچه‌اي بيش نيست و شايد چندان وزني هم نداشته باشد، ولي از کوه «احد» هم سنگين‌تر است.
علم به تنهايي ملاک نيست
اگر علم ملاک باشد شيطان از همه عالم‌تر است، عمل {صالح} مهم است.
خواصّ تعقيبات نماز
اگر انسان تعقيبات نمازهاي يوميه را مرتب بخواند، همه‌چيز در آن‌ها هست و نياز به دعاهاي ابطال سحر ندارد. عده‌اي مي‌خواستند ما را اذيت کنند، ولي نتوانستند کارهايشان اثري نداشت، زيرا بر انجام اين تعقيبات مواظبت داشتم.
ارزش تبريّ
تبري بالاتر از تولي است، يا ثوابش بيش‌تر از تولي است.
بزرگترين گناه
هيچ گناهي در اسلام انسان را از دين اسلام خارج نمي‌کند، مگر کسي‌که استطاعت داشته باشد و مکه نرود، اين است که من زياد مايلم آقايان بدانند و متوجه خود باشند.
عقيده مردم را خراب نکنيد
روزي دزدي کيسه پولي را در کوچه پيدا کرد و پس از برداشتن پول، تکه کاغذي را که بر روي آن، آيةالکرسي نوشته شده بود، در درون کيسه مشاهده نمود. با خود گفت بايد صاحب اين کيسه را پيدا کنم و پولش را به او برگردانم، پس از يافتن صاحب کيسه پول را به او برگرداند. صاحب پول گفت: شگفت است، تو که سارقي، چرا پول را به من برمي‌گرداني؟ سارق گفت: چون ديدم آيةالکرسي داخل کيسه گذاشتي، پول را به تو بازپس دادم، چراکه من دزد مال مردم هستم نه دزد عقيده مردم! زيرا مردم اعتقاد دارند اگر آيةالکرسي را در کيسه و يا در جاي ديگري بگذارند مالشان محفوظ مي‌ماند.
توصيه به حقوق بگيران
اگر دو شرط را رعايت کنيد، مشکل نخواهيد داشت: اول آن‌که، در حرام مصرف نکنيد. دوم آن که، مردم رعاياي امام زمان عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف هستند و اگر آنان مشکل داشتند، مشکلات آن‌ها را بر طرف نماييد؛ مثلاً اگر کسي در اداره‌اي کاري دارد و نمي‌تواند حرف خود را بزند، شما او را راهنمايي کرده و به کارش رسيدگي کنيد.
عفو و گذشت
من هرسال شب عيد فطر، همه کساني را که در حق من ظلم و جفا نمودند، مي‌بخشم.
حفظ سوره واقعه
طلبه بايد سوره واقعه را حفظ نمايد و پس‌از نماز عشا در بين راه مسجد و مدرسه آن‌را قرائت کند، وقتي که به حجره آمد، پس از صرف شام مشغول مطالعه گردد.
حوزه امام زمان عجل الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف
مدرسه علميه بايد تابلوي امام زمان عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف داشته باشد. اگر بدانم امام از اين کارم راضي نيست، فوراً بساط را جمع مي‌کنم و عذر همه را مي‌خواهم.
منبع: برگرفته از مجموعه مقالات و مصاحبه‌ها درباره حضرت آيةالله کوهستاني قدس‌سره - سايت معاونت تهذيب حوزه
