بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم             فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو در اندازیم

اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد             من و ساقی به هم سازیم و بنیادش بر اندازیم

زیبایی هر مولودی زمانی به کمال می رسد که نامی جمیل بر آن نهاده و جمال نمایی کند و حکایت تولد سال 1393 شمسی، تجلی بارز چنین پیوند مبارکی است که خوشبختانه معمار آن با معیار همیشه پایدار خویش، باز هم در نهایت زیبایی، به طراحی آن مبادرت نموده و یقیناً امسال نیز ما در کنار سفره ای می نشینیم که به یمن چنین نامگذاری نکویی، برکات الهی بر آن خواهد بارید و ما قله های تعالی را عالی تر از همیشه فتح خواهیم کرد!

مقام معظم رهبری که بخوبی بر ماهیت فرازها و فرودها، کوچه ها و بن بست ها نیز قفل ها و کلیدهای جامعه واقف است، فرمول های رهایی از قید و بندهای خصمانه دشمنان و عبور سالم همگانی از مناطق صعب العبور را می دانند و با تأکید بر نکات حساس و اصلی، همچون فرشته نجات، راهی را می نمایانند که به خیر و صلاح مردم و در اصل همان راه نجات جامعه است و دشمن که به دقت، نقش بی بدیل رهبری عزیز را در خنثی سازی نقشه های شوم نظام سلطه رصد می کند، به شدت عصبانی شده و با کارشکنی ها و سنگ اندازی ها به تخریب محتوایی و میدانی آن می پردازد و با القاء تفسیر به رأی های ناامیدکننده و فریبنده، می کوشد تا نگاهها را از تمرکز و تکیه به توان نیروهای خودی، به امید موهوم در مذاکرات موسوم به توافقات هسته ای توجه دهد!

شکوفایی اقتصادی، منبعث از توانایی های تخصصی و توفیقات مدیریتی در عرصه تولید و برنامه ریزی های اساسی و شکوفایی فرهنگی نیز، ناشی از یک تعالی خواهی باورمند و به اندیشی هدفمندی است که متأسفانه در طول تاریخ و مخصوصاً در تاریخ معاصر و به واسطه کارهای گسترده فرهنگی عوامل استعمارگر، دچار آسیب شده است و ناپذیرایی ها و ناهمراهی های مختصری که امروز در عرصه جامعه و مخصوصاً در حوزه نظام اداری و مدیریتی کشور شاهد آنیم، متأثر از همین آسیب های تاریخی در گستره اجتماعی و فرهنگی است!

مقام معظم رهبری در طول سالهای اخیر با مهارت هر چه تمام تر، مترصد ایجاد تغییرات تدریجی ذهنی و تکمیل پروژه ای عقلانی با محوریت جمله اعجاز برانگیز امام راحل یعنی "ما می توانیم" بوده، تا طی آن بتواند موفقیت های نظام و جامعه ما را در سایر عرصه ها، در عرصه اقتصاد نیز تکرار کرده و به تجلی درآورد و لازمه چنین توفیقی، گذر از مقاومت های ضدفرهنگی با فرهنگ سازی های جدید یر اساس سبک زندگی اسلامی و تفکر دینی است!

فرهنگ سازی برای بهبود رویکردهای اقتصادی و معیشتی شامل رویکردهای تولیدی یا تجاری، داخلی یا خارجی، اسراف گری یا قناعت پیشگی، اقتصاد مقاومتی یا اقتصاد مذاکره ای، واردات یا صادرات، خودکفایی یا وابستگی، عزت مندی یا ذلت پیشگی، نیازمندی یا استغناء، اعتماد یا بی اعتمادی، حمایت یا مخالفت با اقتصاد ملی و دهها عنوان مکمل دیگر از ضروریات و تکالیف اصلی جامعه ماست که متأسفانه بدلیل همین سردرگمی ها و بلاتکلیفی ها، زمینه های سوءاستفاده و فشارهای مضاعف نظام سلطه را علیه ملت بزرگ ایران در قالب سیاستهای تحریم و تهدید فراهم و تقویت کرده است!

نظام سلطه با بهره گیری فول تایم از تمامی ظرفیت های تبلیغی خود در وادی رسانه های دیداری و شنیداری و مجازی، در تکاپوی تغییر تمرکزهای ذهنی و عینی در مردم ما جهت دل بستن و امیدواری خطرناک به توافقات مترشح از قطره چکانی است که نه تنها تشنگی جامعه را مرتفع نمی کند، بلکه بر تشنگی و التهابات ناشی از آن افزوده و هلاک می کند و این در حالی است که میلیون ها برابر بیشتر از حجم دستاوردهای منت آلود و خطرآفرین مذاکره با غربی ها، با اتکاء به اقتصاد ملی می توانیم به دست آوریم که متأسفانه ناخواسته از آن غافل مانده ایم و این ترجمان همان دردی است که ضرورت کار فرهنگی و فرهنگ سازی های تخصصی را به ما گوشزد می کند تا هیچ فرصتی را برای مقاوم سازی اقتصاد ملی در قالب اقتصاد مقاومتی از دست ندهیم!

اینجاست که باید بر اساس تأکید ویژه رهبری معظم انقلاب مبنی بر ترجیح فرهنگ بر اقتصاد، از ادبیات ناب ایرانی و اسلامی نیز بهره بگیریم و به نقل از خواجه شیراز حافظ عزیز خطاب به همه ناباوران و کج فهمان تأکید کنیم که:

سالها دل طلب جام جم از ما می کرد             وآن چه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد

گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است          طلب از گمشدگان لب دریا می کرد!

مشکل مضاعفی که جامعه ما را در این رابطه می آزارد، ناتوانی اقتصادی و فقدان تخصص ها و ابزار کار و یا نبود سازمان های دانش بنیان و منابع انسانی ماهر و در یک کلمه نتوانستن نیست، بلکه نکته آزارنده، نخواستن است که امروز بطور همزمان هم یک درد اجتماعی است و مهم تر از آن یک بیماری مدیریتی است که طی آن نگاه مدیران ما را کج و متوجه آنسوترها کرده است!

جالب است در این فرصت به مطلبی اشاره کنم که چند روز قبل اتفاق افتاد و آن اینکه ما در قالب کانون بسیج اساتید از بندر و منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد مازندران بازدید و در فراز پایانی بازدید با مهندس نعیمی مدیرعامل این بندر دیدار کردیم که ایشان در راستای دعوت از دانشگاهها برای یاری این مرکز مهم اقتصادی به عنوان شاهد مثال متذکر شد که در شرایط تحریم، نیاز ضروری بندر به یکی از قطعات مهم به جایی کشیده شد که شاید منجر به تعطیلی و توقف یکی از فعالیت های مهم بندری می شد تا جائی که بندر حاضر بود تا ده برابر قیمت، آن را از بازار سیاه جهانی خریداری کند که آن هم متأسفانه مقدور نبود و در شرایط کاملاً ناامیدکننده به ایشان اطلاع داده شد که دانشجویان دانشگاه صنعتی بابل قادر به ساخت آن با هزینه ای بسیار اندک و حتی یک دهم قیمت رسمی آن در بازار جهانی اند و با این پیش آگاهی مذاکرات و توافقات مربوط به ساخت این قطعه انجام شد و در بازه زمانی کوتاهی، این قطعه ساخته و تحویل بندر و بلافاصله نیز عملیاتی شد و با این کار، اولاً مشکل بندر حل شد و ثانیاً ایران به گروه معدود کشورهای سازنده این قطعه اساسی پیوست و مهم تر از آن در عمل ثابت شد که ما می توانیم به خودمان متکی باشیم و نشدنی های القایی را به شدنی های واقعی مبدل سازیم!

رهبری معظم انقلاب در ایام پایانی سال گذشته و در همین آغازین روزهای سال جدید، عزم خود را برای ترویج فرهنگ اقتصادی نو، جزم کرده و با ارائه رئوس سیاست های اقتصاد مقاومتی و فراخوانی فرهنگی برای برای تأمین امنیت پایدار اقتصادی، عملاً تصمیم خود را گرفته و حتی اقتصاد مقاومتی را به پروژه ای همیشگی برای تمام شرایط اعلام فرموده است و می توان اینگونه تعبیر کرد که نوج زمان، کشتی نجات خود را در میان طوفانی از تحریم ها و تهدیدها، عملیاتی کرده و قطعاً کسانی که به این کشتی نجات اقتصادی ملحق نشوند، هلاک خواهند شد!

دو مؤلفه مکمل برای گذار از این گذرگاه و پیچ تاریخی و تحقق این پرواز تا اوج شکوفایی، بلاتردید همان دو نکته اساسی یعنی عزم ملی و مدیریت جهادی اند که رهبری معظم انقلاب رأساً به آنها اشاره فرمودند و در سخنرانی نوروزی خویش در مشهد نکته سوم یعنی دانش محوری را نیز به آن افزودند تا مقوله اقتصاد و فرهنگ، اولاً به عنوان یک ضرورت ملی درک شده، ثانیاً  تحت حمایت یک عزم ملی قرار گرفته، ثالثاً در فرایند یک مدیریت جهادی خستگی ناپذیر و مصمم پیگیری شده و رابعاً همه فعالیت ها متأثر از دانش و فنآوری روز جهانی که عمدتاً در کشور ما تولید می گردد، انجام پذیرد!

به هر حال باید بپذیریم که اقتصاد ملی ما و به تبع آن معیشت مردم ما به واسطه همان وابستگی های تاریخی به اقتصاد خارجی و نیز بخاطر سیاست ناجوانمردانه غربی ها در معرض آسیب های جدی است و اگر رجوع به داشته ها و توانایی خودی را فرهنگ نکنیم و از طرفی اگر ما رویکرد مصرف را با دو گزینه صرفه جویی و داخلی، تغییر جهت ندهیم، گرفتار چالش های شکننده معیشتی خواهیم شد و شرایط امروز، شرایط بسیار خوبی است که ما تا دیر نشده به خود آمده و بر اساس رهنمودهای داهیانه و منویات مدبرانه رهبری معظم انقلاب، اوضاع اقتصادی کشور را با تفکر جهادی و اهتمام عمومی، مدیریت کنیم!

همانگونه که مقام معظم رهبری تأکید داشتند، در این رابطه علاوه بر لزوم همکاری مردم، پیشتازی مدیران خدوم جامعه الزامی تر و مهم تر است و در گام اول، رویکرد مدیران باید قناعت محور و صرفه جویانه بوده و مانع از اسراف و تبذیر و نیز حیف و میل ها و بریز و بپاش های غیرضرور بوده و نظام هزینه های خود را کنترل کرده و تا آنجا که ممکن است از بیت المال، صیانت بیشتری به عمل آورند و در گام دوم، رویکرد مدیران بایستی به سمت خریداری و مصرف کالاهای تولید داخل تغییر جهت داده تا در مرتبه نخست سرمایه ایرانی به هدر نرود و در مرتبه بعدی برای شهروندان ایرانی، فرصت های شغلی تازه ایجاد شود و علاوه بر آن فرصتی برای شکوفایی استعدادها و بروز خلاقیت های تولیدکنندگان ایرانی برای افزایش کیفیت کالاهای تولید داخل فراهم گردد و در نهایت نیز بخاطر فروش بیشتر،امکان ارائه آنها با سود کمتر و در نتیجه نرخ های پایین تر فراهم گردد!

شک نباید کرد که عدم همراهی لسانی و فکری و عملی با شعار محوری امسال توسط هر شهروند و یا هر مدیری، آب به آسیاب دشمن ریختن و تیشه به ریشه اقتصاد ملی زدن است و نیز تخریب فضای فرهنگی چنین شعاری، یا ناشی از فسیل شدن فرهنگ وابستگی در ذهنیت مخالفان و مخربان است و یا اینکه از پشت عینک های کثیف و نامناسب به افق اقتصاد ملی نگاه می شود و تا دیر نشده بقول سهراب عزیز "چشم ها را باید شست و جوری دیگر دید!"

بطور مشخص با نگاهی به ظرفیت ها و قابلیت های اقتصادی شمال کشور و ترجیحاً استان مازندران شامل استعدادهای ناشکفته کشاورزی، دامپروری، باغداری، صیادی، گردشگری و میراث فرهنگی، صنایع مدرن و  دستی و مهارتی، معادن، تجاری و بازگانی، گل و گیاه، فراورده های گوشتی و زراعی و درختی، لبنیات و دهها موضوع فعالیتی دیگر می توانیم استناد کنیم که اقتصاد ملی ما علیرغم همه تلاش ها، همچنان ناشکوفا مانده و ما باید با لبیک به ندای مقام معظم رهبری و فرصت سازی زیرکانه، نهضتی را برای پروازی فرهنگی تا اوج قله های شکوفایی اقتصاد ملی و طبعاً اقتصاد محلی و تحقق حماسه اقتصادی را بیآغازیم و مصرانه به خودمان بباورانیم که "خواستن، توانستن است!"

باید متذکر شد که مدیریت جهادی، مدیریتی میدانی، انقلابی، عملیاتی، شجاعانه، تصمیم گیر، باورمند، اعتقادی، خالصانه، خدمت محور، مردم گرا، محرومیت زدا، جوان گرا، بیگانه گریز، دشمن ستیز، آماده، خستگی ناپذیر، دلسردنشدنی، مقاوم، ماندگار، پایدار و ولایی است که با توکل ایمانی به استعانت الهی، وظیفه محور عمل می کند و نتیجه تلاش هایش را از خداوند خویش مطالبه می کند و این نوع مدیریت، علاوه بر نیروهای جهادی و نهادی، می تواند در هر یک از سازمان های منتسب به نظام وجود داشته باشد!

در پایان به مدیران ارشد و غیرارشد استان توصیه می شود که هر کدام به تناسب وسع خویش، با تفکر و مدیریتی منبعث از تفکر و منش جهادی، اولاً با راه اندازی اتاق های هم اندیشی با کارشناسان و کاربلدها، زمینه های تجمیع سرمایه های فکری را فراهم آورند و ثانیاً با ایجاد قرارگاههای مدیریتی و ستادهای عملیاتی، برای احیای پتانسیل های اقتصادی مازندران از هیچ کوششی فروگذار نکنند و در این رابطه خیلی به دستچین کردن توانمندان اقتصادی مازندران نپرداخته و عرصه را برای جذب و میدان داری سرمایه گذاران مهیا سازند و کاری کنند که مازندران در روند پیشرفت اقتصادی کشور با نگرش اقتصاد مقاومتی که مبتنی بر مقاوم سازی اقتصاد ملی است، پرنقش ظهور کرده و مستمراً سهم تصاعدی خود را در نهضت رشد اقتصادی کشور مطالبه و دریافت کند!

صادقعلی رنجبر-عضو هیئت علمی دانشگاه