ترویه به معنای ذخیره کردن آب است و چون در این روز حجاج باید برای توقف در عرفات و بیتوته در مشعرالحرام و انجام اعمال خاص منی، به فکر ذخیره آب می بودند، به آن (یوم الترویه) گفته می‌شود.

چون در گذشته در صحرای عرفات آب نبود، در این روز برای آب دادن به حجاج از مکه آب ‌می بردند، از این رو به این روز روز "آب‌ رسانی" می گویند.

در این روز حجاج با نیت تمتع، از مکه به منی محرم می شوند، شب را در آنجا به سر می بردند و صبح خود را به عرفات می رسانند. این روز مقدمه ای برای انجام مراسم روز عرفه است.

این نام از حج ابراهیم (ع) و اسماعیل (ع) به یادگار مانده است، چرا که جبرئیل به آنها توصیه کرد برای عرفات، مشعر و منی با خود آب بردارند. همچنین در این روز کاروان پیامبر اکرم(ص) در حجة الوداع از مکه خارج و از راه منی به سوی عرفات رهسپار شدند.

این روز، از روزهای مهم ذیحجه است و بر اساس روایتی از امام جعفر صادق(ع)، روزه گرفتن در آن، کفاره شصت سال آدمی است.

اعمال این روز

محمدبن ابی عمیر از یکی از یارانش از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: روزه روز ترویه کفاره گناهان یک سال و روزه روز عرفه کفاره گناهان دو سال است.

محدث قمی در مفاتیح الجنان روزه این روز را برابر با کفاره شصت سال برشمرده است و آورده است که شیخ شهید غسل این روز را مستحب دانسته است.

در این روز امام حسین (ع) نامه ای به کوفه برای مسلم بن عقیل فرستاد با این مضمون که:

«بسم الله الرحمن الرحیم؛ از طرف حسین بن علی بسوی برادران مؤمن و مسلمان؛

سلام علیکم

.... من روز سه شنبه هشتم ماه ذیحجه که روز ترویه است از مکه معظمه بسوی شما حرکت نموده ام. موقعی که فرستاده من بر شما وارد شد در کار خود شتاب کنید و کوشا باشید زیرا من در همین روزها نزد شما خواهم آمد.

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته»

مورخین خروج امام حسین (ع) از مکه به سمت کوفه را هشتم ذیحجه یعنی روز ترویه نگاشته اند.

پاسخ به یک شبهه

برخی عنوان می کنند که امام حسین (ع) حج خود را نیمه تمام گذاشت که این سخن نادرستی است زیرا امام در روز هشتم ذیحجه (یوم ترویه) از مکه خارج شد، در حالی که اعمال حج که با احرام در مکه و وقوف در عرفات شروع می شود از شب نهم ذیحجه آغاز می شود، بنابراین امام اصولاً وارد اعمال حج نشده بود تا آن را نیمه تمام گذارد.

امام حسین(ع) در هنگام ورود به مکه عمره مفرده انجام داد. البته مشهور است در برخی کتابها مانند ارشاد شیخ مفید آمده که حضرت حج خود را تبدیل به عمره کرد و طواف و سعی انجام داد و از احرام بیرون آمد بدلیل اینکه قادر نبود حج خود را تمام نماید که این نظر بعید است.

روایتی نیز از امام صادق (ع) ذکر شده است که فرمود: قد اعتمر الحسین بن علی علیه السلام فی ذی الحجه ثم راح یوم الترویه الی العراق و الناس یروحون الی منی و لا بأس باعمره فی ذی الحجه لمن لا یرید الحج: امام حسین علیه السلام در ماه ذی الحجه عمره انجام داد و سپس در روز ترویه (هشتم) به سوی عراق حرکت کرد و کسی که نمی خواهد حج انجام دهد می تواند عمره انجام دهد. /مهر