نامه: مجلس خبرگان رهبری را باید مهمترین و حساس ترین نهاد در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی دانست چه آنکه مسئولیت انتخاب رهبر، نظارت بر عملکرد و در صورت لزوم عزل وی از مهمترین مسئولیت های تعریف شده برای این نهاد است.

ارتباط مستقیم این نهاد با مقام ولی فقیه جایگاه ویژه ای را به این مجلس بخشیده است و از آنجا که رهبر حکومت اسلامی مطابق اصل 109 قانون اساسی باید دارای صلاحیت‏ علمی‏ لازم‏ برای‏ افتاء در ابواب‏ مختلف‏ فقه‏ و عدالت‏ و تقوای‏ لازم‏ برای‏ رهبری‏ امت‏ اسلام‏ و بینش‏ صحیح‏ سیاسی‏ و اجتماعی‏، تدبیر، شجاعت‏، مدیریت‏ و قدرت‏ کافی‏ برای‏ رهبری‏ باشد، بی شک تشخیص این امر، از عهده مردم عادی برنمی آید و باید نهادی متشکل از فقها وجود داشته باشد تا بتوانند ویژگی فقاهت را در رهبر تشخیص دهند. لذا مهمترین شرط کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری اجتهاد عنوان شده است.

فصل هشتم قانون اساسی در قالب چند اصل به صراحت وظایفی را متوجه خبرگان رهبری کرده است چنانچه اصل 107 قانون تاکید دارد: پس از مرجع تقلید عالی‌قدر و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت ‌آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره) که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبری به عهده خبرگان منتخب مردم است. همین اصل باعث می‌شود که مجلس خبرگان رهبری جایگاه ویژ در ساختار جمهوری اسلامی داشته باشد.

محدود و غیرعلنی بودن جلسات این مجلس باعث شده است تا مردم شناخت کمتری نسبت به این نهاد مهم داشته باشند. اعضای مجلس خبرگان بر اساس ماده 1و 2 آیین نامه داخلی، 86 نفر هستند.

تعداد کمیسیون‌ها

مجلس خبرگان دارای ۶ کمیسیون با وظایف زیر می‌باشد:

1- کمیسیون تحقیق موضوع اصل یکصدویازده قانون اساسی: به منظور اجرای اصل یک‌صد و یازدهم قانون اساسی و برای نظارت بر استمرار شرایطی که در اصل پنجم و یک‌صدونهم قانون اساسی برای رهبری ذکر شده است و تصمیم‌گیری در موارد فقدان آن، تشکیل می‌شود.

2- کمیسیون آیین‌نامه، موضوع اصل ۱۰۸ قانون اساسی: به منظور بررسی و تدوین قوانین مربوط به خبرگان، از جمله انتخابات و آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان، تشکیل می‌گردد.

3- کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی: درباره همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر و درباره همه کسانی که در مظانّ رهبری قرار دارند، تحقیق و بررسی به عمل آورد و نتایج آن را به هیئت رئیسه ارائه می‌کند. گزارش این کمیسیون، سرّی تلقی می‌شود و به صورت اسناد طبقه‌بندی شده، حفاظت می‌گردد و بدون تصویب مجلس خبرگان، در اختیار دیگری قرار نمی‌گیرد، مگر رهبری، که عنداللزوم به اطّلاع وی می‌رسد.

4- کمیسیون بررسی راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه: تحقیق، معرفی و تدریس و ترویج اندیشه حکومت اسلامی و ولایت فقیه.

5- کمیسیون سیاسی ـ اجتماعی: بررسی و اطلاع رسانی مسایل سیاسی اجتماعی در ارتباط با وظایف خبرگان.

6- کمیسیون امور مالی و اداری: بررسی امور مالی و اداری مجلس خبرگان.

4 رئیس

مجلس خبرگان رهبری در چهار دوره تنها 4 رئیس را به خود دیده است که از این لحاظ از باثبات ترین نهادهای رسمی جمهوری اسلامی است. آیات مرحوم مشکینی، هاشمی رفسنجانی، مرحوم مهدوی کنی روسای سابق و آیت‌الله یزدی رئیس فعلی این مجلس است. تا کنون هیچ روحانی سیدی عهده دار ریاست این مجلس نبوده است.

هم اکنون آیت‌الله یزدی، رئیس مجلس خبرگان و آیات هاشمی شاهرودی و موحدی کرمانی نواب رئیس اول و دوم این مجلس هستند.

پیرترین و جوان ترین عضو

آیت‌الله ابوالفضل میرمحمدی نماینده مردم استان مرکزی در مجلس خبرگان با 91 سال، مسن ترین و حسن نمازی نماینده مردم آذربایجان غربی جوان ترین عضو مجلس خبرگان هستند.

حضور روسای قوا در مجلس خبرگان

در این مجلس دو رئیس قوه و سه رئیس قوه سابق فعالیت دارند. حسن روحانی رئیس قوه مجریه و آیت‌الله لاریجانی رئیس قوه قضائیه به عنوان نمایندگان مردم تهران در این مجلس حضور دارند. در کنار این دو، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس سابق قوای مجریه و مقننه، آیت‌الله یزدی و آیت‌الله هاشمی شاهرودی به عنوان روسای سابق قوه قضائیه در مجلس خبرگان حضور دارند.

هاشمی بیشترین رای رای

در آخرین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال 85 هاشمی رفسنجانی بیشترین رای را به خود اختصاص داد. بر اساس اعلام وزارت کشور نتایج این انتخابات به شرح زیر است:

1ـ اكبر هاشمي بهرماني (هاشمي رفسنجاني ) باكسب 1/564/197 راي

2ـ محمدآقا امامي (امامي كاشاني ) باكسب 1/027/767 راي

3ـ علي اكبر فيض (مشكيني ) باكسب 1/015/500 راي

4ـ محمد يزدي باكسب 970/192 راي

5ـ احمد جنتي باكسب 929/403 راي

6ـ تقي مصباح (مصباح يزدي ) باكسب 879/883 راي

7ـ حسن روحاني باكسب 844/190 راي

8ـ قربانعلي دري نجف آبادي باكسب 736/387 راي

9ـ محسن كازرون (كازروني ) باكسب 716/828 راي

10ـ سيدمحسن آقا ميرمحمدعلي (خرازي ) باكسب 688/212 راي

11ـ رضا استادي مقدم باكسب 650/391 راي

12ـ عبدالنبي نمازي باكسب 602/096 راي

13ـ محمدباقر باقري (باقري كني ) باكسب 598/352 راي

14ـ محمد محمدي دعويسرائي (محمدي گيلاني ) باكسب 574/688 راي

15ـ محسن قمي باكسب 543/951 راي

16ـ محمدحسن مرعشي باكسب 518/129 راي